Interviews over de ontwerpopdracht leerjaar 2 van de Vakopleiding Realistisch Schilderen

Door Mar Bovenlander

In het tweede jaar van de Vakopleiding Realistisch Schilderen krijgen de studenten de opdracht om een ontwerp voor een stilleven te maken op een paneel.
Het kale paneel wordt zelf voorbereid om het geschikt te maken voor olieverf.
De inspiratiebron is het werk van Kenne Grégoire. Deze Nederlandse kunstschilder is geboren in 1951 in Teteringen. Hij stamt uit een kunstenaarsfamilie. Zijn vader (Paul) was beeldhouwer. Ook zijn zus Hélene was kunstschilderes en zijn broer Pépé beeldhouder. Grégroire schildert figuratief. Zo maakt hij onder meer stillevens, portretten, naakten en interieurs en figuren uit de Commedia dell ‘arte (een soort improvisatietheater waarbij de spelers maskers dragen).

Leerdoel

Het leerdoel: een compositie voor een stilleven omwerpen, samenstellen en uitvoeren; de kracht van tromp l’oeil leren en toepassen in olieverf.

De opdracht

De opdracht: zoek voorwerpen die je dierbaar zijn, denk na over de kleur van je kastje en je achtergrond, neem de voorwerpen mee naar school.

Op school hebben we aan de hand van een houten kast de voorwerpen met elkaar een plekje gegeven. Leerdoel was het maken van een goede compositie, waarbij het oog bedrogen wordt en het lijkt of je naar een echt kastje kijkt met voorwerpen. De schilderijen van de deelnemers worden benoemd als een ‘kastje’.

Het inspiratieschilderij van Kenne Grégoire hangt in het museum More in Gorssel. Het is een tromp l’oeil, wat zoveel betekent als gezichtsbedrog. Het schilderij stelt een soort oud kastje voor met voorwerpen. De deelnemers van de groep die les krijgen van vakdocent Riny Slütter vertellen wat hen inspireerde tot het maken van hun schilderij.

Vier studenten aan het woord

Anke Smit

Het kastje van Anke is heel fleurig. Je wordt er vrolijk van! Zelf is ze meestal van de eenvoud zegt ze, maar dit is wel heel bont geworden. De foto achterin het kastje is van haar kleinkinderen, Anna en Daan. Verder staan er veel voorwerpen in die te maken hebben met haar jeugd in Deventer. Deventer ligt haar nog steeds na aan het hart, hoewel ze daar al niet meer woont. Haar man is bouwkundige en had veel te maken met monumenten. Ze zijn in hun leven veel verhuisd en eigenlijk volgde na de verhuizing meestal een verbouwing. De duimstok staat hiervoor symbool. Hij staat nu te rusten, het is klaar met verbouwen zegt Anke, de laatste klus was een zelf ontworpen blokhut in de tuin. Het is mooi geweest.

De oranje auto is een Citroën Diane, hun allereerste auto. Ze zou er zou weer instappen als er nog aan te komen was. Het wijnglas is een oud glas van haar oma en  staat symbool voor de wijnhandel / slijterij van haar ouders vroeger in Deventer.  Van het wijnglas is het een kleine stap naar het Deventer koekhuisje. Het koekhuisje stond vroeger schuin tegenover de wijnhandel/slijterij in de Lange Bisschopstraat.

Anke is een beetje Bachgek, het beeld van Bach moest er natuurlijk ook in. Ze speelt piano en ze heeft veel gezongen in Bachkoren.

Het oude boek uit 1725 is een boek van haar ouders. Wat er in staat is moeilijk te lezen, maar gaat over Oudheden van het Bisdom van Deventer. De tinnen kan heeft niet echt betekenis, maar Anke vindt het een mooi object om te schilderen en een echte uitdaging, zeker ook met de buts aan de voorkant van de kan. Het muisje is ooit gekleid door haar dochter, met Fimo klei. Ze koestert het speldje met liefde. De bloemen staan symbool voor de tuin, ook zijn dit haar lievelingskleuren.

De blauwe zijden stof tenslotte is van een pakje dat ze aanhad op de bruiloft van haar dochter. Het herinnert aan een fijne dag!

Ineke den Hartog

 

Ineke is geboren Amsterdamse en gek van de zee en van Delfts Blauw. Het vele blauw in het kastje is dan ook het eerste dat opvalt. Ineke heeft haar kastje opgedeeld in vier delen. Zij wilde er echt een eigen twist aan geven. Zij licht de kwadranten toe van links boven met de klok mee.

Het huisnummer 24 is het oude huisnummer van de boerderij waarin ze woont in het oude gedeelte van het plaatsje Velp. Zij houdt van witte wijn, vandaar het glas met witte wijn. De racefiets is symbool voor haar man Henk, De fiets heeft hun leven behoorlijk gedomineerd. Henk heeft vele tochten gemaakt, de Mont Ventoux op gefietst, de Alp d’Huzes gedaan en allerlei tochten in Nederland en natuurlijk ook veel op de Posbank, waar zij vlak bij wonen. De schelp staat symbool voor de zee. Hoewel Ineke veel van de bossen houdt, is de zee nog altijd favoriet bij haar.

In het tweede kwadrant staan de Delfts blauwe huisjes. Het middelste huisje is het huisje van Anne Frank. Ineke heeft al haar kleinkinderen meegenomen naar het Anne Frank huis, omdat zij vindt dat het bij de opvoeding hoort om de kinderen te leren over de oorlog. Het meest rechtse huisje stelt de Delfs blue shop voor. Ineke weet hoe moeilijk het is om Delfts blauw te schilderen. Het is een vak waarin je geschoold kunt worden van gezel tot meester. Ooit heeft ze hiervoor een workshop gevolgd. Het balkje dat er onder ligt was van haar vader, het is een ereteken voor orde en vrede, toegekend in 1952.  Hij kreeg het ereteken omdat hij van 1945 tot 1949 naar een oproep van Prins Bernhard vrijwilliger is geweest in Indonesië. Het draaginsigne veteranen is in 1993 bij hem opgespeld door Ed van Tijn, de toenmalige burgemeester van Amsterdam.

In het derde kwadrant zien we een Britse baretspeld van het Army Air Corps, deze heeft samenhang met de (Ginkelse) hei en de poppy. Dit staat symbool voor  Bill uit Wales, die gedurende tien jaar lang een welkome plek vond in hun huis in de maand september tijdens de herdenkingen ‘Market Garden’.  Het schaartje met het geborduurde lintje eraan en het doekje met de vogel zijn een link naar een nichtje, waar Ineke jaarlijks mee op de KreaDoe beurs staat. Haar nicht verkoopt daar borduurstempels. Het symboliseert de nauwe band met haar nichtje.

In het vierde kwadrant vinden we een pot met penselen, symbool voor haar liefde schilderen en twee boeken en een plukje lavendel. Eén boek  gaat over Canada en één over Frankrijk. Beide vakantielanden waar ze altijd met veel plezier naar toe gereisd hebben. Canada was een geliefd vakantieadres, omdat daar veel familie bezocht is.  Frankrijk is haar tweede Vaderland. Wat zou ze daar nog graag gaan wonen! Even een keer ruiken aan het takje lavendel en ze waant zich weer in Frankrijk!

Colinda Veeneman

Colinda heeft haar kastje heel intuïtief ingericht. Het moest een kastje worden met dingen die ze mooi vindt, het hoefde niet op voorhand per sé een betekenis te hebben. Het grappige is dat toen zij haar kastje klaar had, het bleek dat er wel een zekere samenhang in te vinden was en sommige voorwerpen toch meer betekenis hadden dan ze in eerste instantie dacht.

De bramen moesten er in, ze doen haar denken aan de bramen die zij vroeger met haar vader altijd plukte. Nog steeds is haar lievelingstoetje griesmeelpudding met bramensaus. De kan waar de bramen in staan heeft geen betekenis.

De Roos, het roodborstje en de kwarteleitjes staan symbool voor haar jongste kind Roos, die haar naam veranderd heeft in Robin. Net als zoveel kinderen in de puberteit zit er ook in haar nog veel verborgen, wat nog niet ontdekt is. De Roos blijft in het kastje, Robin (het roodborstje) vliegt uit. Zo is het ook met kwarteleitjes. De inhoud is onbekend en komt pas naar buiten als de tijd er rijp voor is. Het is een belofte voor de toekomst.

Het beertje is wat gehavend als je goed kijkt. Het heeft schroeiplekken die ontstaan zijn bij een brand. Tijdens een crematie werden Colinda en haar man gebeld door de buurt. Jullie huis staat in brand! Ze vlogen naar huis. Gelukkig stond de brandweer al te blussen en bleek het niet  hun huis maar de schuur te zijn die brandde. De ramen van het huis waren al wel gesprongen. In het raamkozijn zat het beertje. Hiermee markeert het een opmerkelijke gebeurtenis in hun leven. Dankbaar constateerden ze dat hun huis er nog stond en dat zelfs de konijnen in de schuur de brand hadden overleefd!

Mar Bovenlander

Het kastje van Mar bevat meerdere symbolen van herinneringen. Zij heeft voorwerpen verzameld van haarzelf, haar man, kinderen en kleinkinderen. Ook is er een link naar haar vroeg overleden zus en overleden ouders.

Zo is links bovenin een foto te zien van haar kleinkinderen. De foto is op een speciale dag gemaakt, namelijk op 1^e Paasdag 2018, toen de as van haar overleden ouders is uitgestrooid in de Noordzee, in de buurt van Hellevoetsluis (de woonplaats van haar dochter). Mar vindt het een mooi beeld, het vergankelijke van het leven, maar ook de hoop voor de toekomst. Heel opmerkelijk, tijdens het uitstrooien vlogen er twee witte vlinders uit/door de as. Altijd als zij witte vlinders ziet zegt ze,” het gaat goed hoor mam/pap!”.

De beer aan de linkerkant van het schilderij is van haar zelf geweest en staat symbool voor haar gelukkige jeugd. De beer is wat gehavend, mist een oog en er is goed mee gespeeld. Op de schoot van de beer ligt een but, een jeu de boule bal en een doekje. Zij staan voor haar man Han, een fervent jeu de boules speler. Maar ook Mar zelf is lid geworden sinds haar vroegpensioen van deze leuke sport. Het verbaasde haar dat het wel degelijk een serieuze sport is!

Het Chinese vaasje (met de penselen) ernaast is ooit gekregen van een Chinees, Victor, het was een vaasje uit de erfenis van zijn ouders. Victor is een oud collega van Mar. De penselen staan uiteraard voor haar hobby schilderen.

Het glazen doosje was van de moeder van Mar. Er in ligt een speld van een poppy, de klaproos die de lievelingsbloem was van haar jong overleden zus Wies. Het doosje staat op een vogelboek, symbool voor vogelaar Coen, de middelste zoon van Mar. Op het boek liggen de ringen van haar dochter Marinke en schoonzoon Roy, gekocht in Indonesië, op Bali, het land wat zij als tweede Vaderland zien, omdat de roots van Roy daar liggen. Achter de ringen zie je een spuitmond van een spuitzak met daaromheen een ring, symbool voor oudste zoon Bart en schoondochter Marijn. Bart houdt heel erg van taarten bakken. Zij zijn zeer hecht met elkaar en steunen elkaar door dik en dun.

De schelpen tenslotte staan symbool voor de vakanties, bijna  altijd aan zee. Deze schelpen zijn gevonden  aan het strand van de Noordzee en de Atlantische Oceaan.

Tenslotte

Voor alle studenten geldt dat het schilderij met voorwerpen van hun keuze een belangrijk schilderij is geworden. Er is niet gekeken naar “kan ik dit wel”, maar allemaal hebben ze de uitdaging opgepakt om te kijken naar de inhoud en daarna pas naar de moeilijkheid van het te schilderen object. Het resultaat is voor allemaal een prachtig schilderij wat heel persoonlijk en een mooie herinnering is aan de Vakopleiding Realistische Schildertechnieken bij Boulevard Magenta.

Van 17 april tot en met 15 mei (7 dagen per week van 10-17 uur) zijn in de expositie 25 tromp l’oeils te bewonderen.
Opening 17 April, eerste Paasdag om 15.00 uur. Iedereen welkom!

Wil je ook meer weten over de Vakopleiding Realistische Schilderechnieken?
Lees hier meer

 

Link: Kenne Grégoire: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kenne_Gr%C3%A9goire

Link: tromp l’oeil: https://nl.wikipedia.org/wiki/Trompe-l%27oeil