Een unieke Helmantel
Noes vertelt hoe hij, samen met zijn vrouw, Henk Helmantel de opdracht gaf een speciaal schilderij te maken.
Noes
Wanneer je lang getrouwd bent wordt het steeds lastiger iets zinvols te schenken op elkaars verjaardagen dus eigenlijk zijn we daar min of meer vanaf gestapt en gaan we gewoon ergens wandelen, bezoeken iets interessants en besluiten de dag met een etentje. Toch blijft in het achterhoofd altijd de kriebel dat je iets moet geven op zo’n dag.
Tijdens ons bezoek aan museum More in Gorssel een paar jaar terug zagen we werken van Henk Helmantel hangen waarvan we beide erg onder de indruk waren, reden waarom we enige tijd later naar het Drents Museum in Assen togen waar een expositie van Helmantel ’s werken gegeven werd. Uiteraard waren er kerkinterieurs en natuurlijk stillevens met fruit en aardewerk op antieke kasten te zien maar ook een video over de kunstenaar in zijn atelier. Omdat ik intussen aan een opleiding realistisch schilderen bij Boulevard Magenta was begonnen was ik zeer geboeid door de uitleg van de schilder en kijk je met een ander oog naar de tentoongestelde werken. Wat me vooral trof was de sfeer die de werken uitstralen. Niet alleen realistisch maar ook de compositie en het tijdloze van het geschilderde. Anders dan b.v. het hyperrealisme van Tjalf Sparnaay waar de hamburger of het spiegelei eigenlijk direct geconsumeerd dient te worden. Ook mooi, maar ik vind bij Helmantel nu juist de samenhang van de items op het schilderij mooi en zoals gezegd de sfeer.
Zo kwam ik ertoe mijn vrouw voor te stellen om elkaars verjaardagen te vieren met de aanschaf van een Helmantel. Googelen leverde niets op en toen bedacht ik mij dat er in Assen ook een werk hing die de kunstenaar gemaakt had in opdracht van de directie van een kaasbedrijf. Onder het motto nooit geschoten is altijd mis waagde ik er een mailtje aan naar de website van het museum van Helmantel in Westeremden. Ik had geen flauw idee of hij überhaupt nog opdrachten aan zou nemen maar ik had gemeld dat mijn vrouw en ik beide apotheker waren en beschikten over wat antieke farmaceutische voorwerpen waarvan we het prachtig zouden vinden als een selectie in een schilderij vastgelegd kon worden. Toch wel tot mijn verbazing kreeg ik enige dagen later Henk Helmantel zelf aan de lijn die zich nader informeerde en ook vroeg of de voorwerpen authentiek waren. Dat beviel me. Helmantel schildert geen kitsch. Na enige aarzeling zei hij: “nou kom maar eens langs en neem de spullen mee”.
Zo togen wij met enkele kratten gevuld met onze farmaceutische relikwieën naar Westeremden in het noorden van Groningen waar zijn museum is met aangebouwd woonhuis. Prachtig gelegen op de plaats van een oud klooster naast de kerk.
We werden onthaald door Henk en zijn vrouw Babs en tijdens de koffie werden alle wetenswaardigheden uitgewisseld. Het klikte eigenlijk meteen en gelukkig zag Henk de opdracht zitten. Ik vroeg nog of hij een indicatie had hoeveel tijd hij ervoor nodig had waarop Henk zei: “twee tot drie jaar”. Leek mij niet onmogelijk maar Babs begon te lachen waarop Henk zei dat het wel iets sneller zou zijn. En zo vertrokken we na een bezoek aan zijn atelier en het museum en met achterlating van onze spullen naar de Menkemaborg in Uithuizermeeden dat volgens Henk een bezoek waard was.
In de auto zei mijn vrouw: “Dat is toch wat. We laten al onze spullen achter en we hebben niets op papier” “Maar leuk dat je zoveel vertrouwen kunt hebben dat je er niet eens over nadenkt”. Hoe gaat het nu verder? Vroeg ze. Ik antwoordde dat ik dacht dat Henk een compositie zou maken en daarvan een foto naar ons op zou sturen om onze mening te vragen.
Na ruim 3 maanden nog geen bericht en juist toen ik me afvroeg of ik hem zou bellen wat de status was en wanneer hij dacht te kunnen beginnen ging de telefoon: “Met Henk Helmantel”. Dag Henk, zei ik, ben je zover dat je aan het schilderij kan gaan beginnen? Hij lachte. Het schilderij is al af en morgen komt de lijst! Ik was even stil. En, vroeg ik, “Ben je tevreden?”. “Dat is een gewetensvraag maar ik krijg heel positieve reacties.” “Nou dan komen we gauw langs” antwoordde ik.
Ik informeerde mijn vrouw en haar reactie was: “En als we het nou niet mooi vinden?” Ik zei nou dan heb je in elk geval je “Helmantel”. De kans lijkt me niet zo groot want een lelijk schilderij van hem hebben we nog niet gezien.
Zo gingen we opnieuw naar Westeremden en werden we door Henk en zijn vrouw ontvangen. Op naar het atelier waar ons paneel op de ezel stond. We waren perplex het was prachtig! Ook met de lijst vormde het een fraai geheel. Na de koffie met taart hielp Henk mij de kratten en het paneel (144×110) in de auto te krijgen wat nog niet zo eenvoudig was en reden we huiswaarts. We waren er superblij mee en bedachten hoe naïef we geweest waren te denken dat Henk eerst een compositiefoto zou sturen. Hij is immers de kunstenaar en hij maakt de compositie met een keuze van voorwerpen zoals hij denkt dat dit in zijn beleving moet zijn en hij kiest de lijst. Dan pas is het echt zijn kunstwerk. Een heel echte Helmantel dus.
Noes volgt op dit moment leerjaar 3 van de Vakopleiding Realistische Schildertechnieken