“De relatie tussen het ambachtelijk leren en het ontwikkelen van creativiteit”

Goede vriend Remco gaven we (Meindert en ik) voor zijn verjaardag het boek De Ambachtsman. Remco bewerkt hout en heeft een prachtige visie ontwikkeld over veel onderwerpen, maar om maar even wat te noemen: in ieder geval over de mens in ontwikkeling, creativiteit en organisaties. En na het lezen van de laatste column schrijft hij nu een brief terug! Geniet ervan! In de brief staat een voor jullie nieuwe naam “Jantje”. Remco noemt mij, Marjan, al meer dan dertig jaar: Jantje.

Lieve beide,

Wat weer een leuke kaart en wat een mooi vooruitzicht voor dat boek. Ik reageer wat laat (zoals gewoonlijk) want de titel en de opmerking van Jantje over een leven lang leren, evenals haar stukje in jullie nieuwsbrief over het toelaten van iedereen die zich aanmeldt en haar opmerkingen over talenten, ongeacht of hij kan schilderen of niet, zette me meteen aan het denken:

Ik vroeg me af, of er een relatie is tussen het ambachtelijk leren en het ontwikkelen van creativiteit.
Anders gezegd: tussen het verwerven van inzichten in technieken en met het eigen maken vannieuwe vaardigheden enerzijds en anderzijds het vermogen om originele en waardevolle ideeën, oplossingen of producten te bedenken en te creëren.
Ik leerde ooit, dat het begrip “ambacht”, inhoudelijk, gaat over “een gespecialiseerde handarbeid”. Dat het gaat om het volledig omwerken van een grondstof tot een bepaald, afgerond ‘voorwerp’ (eindproduct).
Dat om aan dat begrip “Ambacht” te voldoen, een, daaraan aangepaste opleiding is vereist.
En dat het een, op maat aangepaste opleiding is, waarbij kennis, code en kunde geïntegreerd zijn.

Geïntegreerd zijn
Geïntegreerd zijn: dat geeft dynamiek en maakt, dat bij een ambacht, werkverband en leefgemeenschap meestal een dynamische eenheid zijn. (Denk bijv. aan een gilde–huishouding).
Ik voel en herken die fantastische, (laten we het maar “ambachtelijke” noemen) dynamiek bij Boulevard Magenta. De School voor Ambacht & Kunst.
Daarom zocht ik, vanuit de optiek “opleiden”, verder op die relatie van kennis, code en kunde. En vooral ook op die samenhang met het begrip leef -gemeenschap.

De vóórwaarde van kennisdeling is veiligheid
Als een mens in een leefgemeenschap begint te leven, weet hij nog nergens van. Hij gaat het allemaal nog leren. (een ambachtelijk leven lang leren). Voorwaarde: zijn ambachtelijke opleiding begint bij “0”.
Opleiden is een proces van kennisdelen en ervaring opdoen. Voor het lopen van een proces heb je energie nodig. Dat klopt: kennisdelen geeft kennisenergie: het enige wat zich met een onbekende factor vermenigvuldigt, wanneer je het door twee deelt, is kennis. De leerling leert van de meester, de meester leert van de leerling. Daar ontstaat de dynamiek van leren.
Echter, de vóórwaarde van kennisdeling is veiligheid. Dus, hoe voldoe je aan die voorwaarde?

Agogische grondbeginselen
Daar lag voor mij de link naar de leef – gemeenschap. Het meervoud van lef is leven, heeft Loesje ons geleerd. Leven – lef –  love – liefde: woorden met een gemeenschappelijke noemer: optimale positieve energie. Onvoorwaardelijk voor het voelen van veiligheid. Maar hoe bereik je dat?
Kijk naar jullie van Boulevard Magenta.
En dat kun je alleen maar doen, als je begint met je aanbod daar, waar de ander op dat moment is: hij/zij heeft zich aangediend. Stand 0 voor de start van de opleiding. Toelatingseisen of bewezen vooropleidingen spelen daarbij geen enkele rol. En door te beginnen waar de ander is, geven jullie de leerling een, voor hem naadloos passend, aanbod om samen het leerproces te starten en in beweging te houden. Een aanbod van een opleidingsproces, gebaseerd op originaliteit, flexibiliteit in denken en de vaardigheid om ‘out of the box’ te denken.

Waar vind je zoiets?
Nou, bij Boulevard Magenta. In mijn ogen bieden juist jullie die perfecte, op het individu aangepaste opleiding tot het ambacht. En, heel uniek, in een intrinsieke vorm, voor mensen, van binnenuit, die enige vorm, die bij het oer-ambachtelijk werken een onvoorwaardelijke basis voorwaarde is. Met alle voelbare kenmerken van een warme, veilige, inspirerende leef – gemeenschap. De onvoorwaardelijke basisvoorwaarde die in zoveel gelijknamige opleidingen ontbreekt, vaak zelfs niet eens genoemd worden. Jullie hebben dat tot in de haarvaten doorgevoerd en gezekerd. Jullie leveren dat. De onverbiddelijke vorm van succes. En, heel bijzonder, gecertificeerd door de toezichthoudende Overheidsinstanties.

Jullie “leveren” kent zich in de agogische grondbeginselen. De enige vorm die vanaf het begin, voor elke toetredende mens in de functie van leerling van Boulevard Magenta, gedurende het hele traject en lang daarna gevoelde veiligheid biedt: een leven lang leren. En daar vond ik de link naar de creativiteit.

De link naar de creativiteit
Creativiteit? Creativiteit is het vermogen om originele en waardevolle ideeën, oplossingen of producten te bedenken en te creëren. Het omvat het vermogen om bestaande concepten op nieuwe manieren te combineren, onconventioneel te denken en innovatieve benaderingen te ontwikkelen voor problemen of uitdagingen. Daar heb je wèl lef voor nodig. Dat moet je wel durven.
Juist in de Boulevard Magenta opleidingen ontwikkelde vaardigheden versterken voor elke leerling een geheel eigen, diep gevoelde, veiligheid. En, juist daarmee stijgt dat lef om nieuwe inzichten te ontwikkelen. Want als je in – zicht hebt, heb je ook over – zicht (anders weet je niet waar je naar ‘beneden’ wilt kijken). En overzicht biedt veel uit – zicht. Zie’ je steeds iets, inspirerend, nieuws.

“Hoogtevrees”: voorkom je door verliefd te worden op je eigen werk.
Eigen veiligheid: Jantje schrijft mooi, hoe jullie nieuwe leerlingen behoeden voor het krijgen van “hoogtevrees” die het inzicht verkrijgen in de weg kan staan.
“Hoogtevrees”: voorkom je door verliefd te worden op je eigen werk. Op het werk dat verzet dient te worden.
Jullie leerlingen ervaren dat ook. En ze dragen dat ook uit. Kijk maar naar hun reacties en kijk maar naar hun werk.

Even terug naar de 14e eeuw en een blik in de toekomst
Ik moest denken aan de drie ambachtelijke steenhouwers, in de 14e eeuw, bij de bouw van de St. Jan kathedraal in Den Bosch: de eerste steenhouwer zat zijn (werk)tijd uit met het hameren op het zandsteen, de tweede maakte een zeer gedetailleerde waterspuwer waar hij hier en daar een eigen accent legde waardoor we hem, eeuwen later nog herkende, en de derde? Toen ze aan hem vroegen wat hij aan het doen was, zei hij “ik bouw een kathedraal….. “
De eerste kan niet van Boulevard Magenta gekomen zijn, maar de andere twee zeker wel.Die zullen hun leermeesters eeuwig dankbaar blijven. Net zoals voor jullie leerlingen jullie dat ook zijn: onvergetelijk en, zoals jullie weten heb ik de gave om heel ver in de toekomst te kijken (heel bescheiden, zo’n vier of vijf eeuwen) onsterfelijk.

Met deze gedachten onderstreep ik graag, hoe blij ik met jullie boek ben. En ook hoe ik jullie bewonder.

Liefs en tot gauw,
Remco

“Hebben jullie geen toelatingseisen of een selectiedag?”

Je overweegt om een nieuwe stap zetten en vraagt je af wat het leven (ook nog) in petto kan hebben. En…of je het wel gaat kunnen dat schilderen of tekenen. En hoe je toegelaten kunt worden, want je hebt van alles in je leven gedaan maar nooit doelmatig gewerkt aan een “portfolio”.

En dan wordt er met geen woord over toelatingsdag of toelatingsgesprek gerept wordt op deze website van Boulevard Magenta. En denk jij: “Huh? Hoe dan wel?”

Relax. Je gaat nog veel meer kunnen!

Bij Boulevard Magenta kun je je inderdaad ‘zomaar’ opgeven voor een Vakopleiding. En dat in een tijd dat alles meetbaar zou moeten zijn met testen en toetsen. Maar wij van Boulevard Magenta reppen er met geen woord over en willen niet eens je CV zien…kom je op een Open Dag met duizend foto’s van je schilderijen op je mobieltje, dan vragen we vriendelijk of je koffie of thee wilt om je vervolgens mee te nemen in de wereld van Magenta. Kan verwarrend zijn. Je doet je best om te tonen wat je kunt en onze reactie zal zijn: “Relax. Je gaat nog veel meer kunnen!”

Dus ik hoef mijn best niet te doen om aangenomen te worden?

Wij geloven nu al in jouw onbegrensde mogelijkheden. We kijken niet zozeer naar wat je al kunt.
En om die stap te zetten hoeft niemand zich uitverkoren te voelen (“ik ben door de selectie heen”) want dit gevoel is als een snoepje: zalig van smaak maar van korte duur. Juist leunen op het oordeel van iets of iemand buiten jezelf geeft weinig steun als het er op aankomt. Dan wil je kunnen varen op je eigen kompas.

Bij het maken van een keuze voor een opleiding willen wij je namelijk meteen op eigen benen zetten. We informeren je over de inhoud van de opleidingen, beantwoorden al je vragen, we laten je de sfeer proeven, achter de schermen kijken en laten je juist zelf beslissen of dit jouw plek is.

Want zeg nou zelf: je hebt wellicht (klein)kinderen opgevoed, je hebt gestudeerd, een mooie carrière opgebouwd,

onderhoudt tal van relaties, wikt en beschikt over zoveel zaken in je leven.

Waarom zou je een besluit voor een nieuwe stap dan buiten jezelf leggen?
“En, zo denken wij dan op onze beurt, in vredesnaam, bij wie dan?”

Want “die ander” of “de toelatingscommissie “ …… weegt jouw…. talent? Kijkt naar je CV, naar je tekeningen of schilderijen die je maakte of hoort hoe je vertelt over je motivatie en over wie jij bent?

Wees nieuwsgierig naar wat er komen gaat

Wij nodigen je juist uit niet nog meer stevigheid te geven aan wat je al bekend is over jezelf, maar onderzoekend te zijn naar wat er allemaal nog meer voor jou klaarligt in de toekomst.

Je passie en muze ontdekken vraagt, in onze ogen, een omgeving waar je je vaardigheden kunt ontwikkelen in een kalm tempo.

Stap voor stap. Onder aanmoediging, koestering, bevestiging.

Want bewust van jouw leerstijl onderwijst de Vakdocent je de technieken vanaf de basis.

Onze wens voor jou is dat door aan de gang gaan met ambachtelijke vaardigheden, het schuwe deel in jezelf, de kern waar creativiteit en originaliteit zich verborgen houdt, meer en meer van zich zal laten zien. Zodat je contact kunt maken met jouw passie en muze. En dat contact is zo persoonlijk als een vingerafdruk.

Een goede sfeer van geruststelling en kameraadschappelijkheid (en niet in een klimaat van competitie) gaat je daarbij helpen.

Geen belofte wel een warme wens

We wensen je toe dat je op een dag samenvalt met wie jij bent. En dat is geen quick fix, hoe graag we dat soms ook zouden willen, en ook geen belofte.

Terwijl wij jou de vaardigheden leren, kom jij vanzelf, op een dag, in contact met je innerlijke kompas.

Zonder innerlijk kompas en rode draad dobbert ons scheepje doelloos rond.

Want echt, met de beste wil van de wereld valt er niet te zeggen wat er in jou schuilt. Maar onder ideale omstandigheden in een omgeving waar niet wordt gejaagd op je ziel maar hard, ambachtelijk (lesgeven is ook een ambacht!) gewerkt wordt, laat het zich vast en zeker zien op een dag, om nooit meer weg te gaan!

En echt…je weet wie dit zegt…mijn energie, kracht en creativiteit zijn pas laat echt vrienden met elkaar geworden.

Ik heb ze leren samenwerken door mijzelf een flinke uitdaging te geven. Maar toen ze het eenmaal konden: wouw!
Oneindige energie en kracht kwam er vrij. Mijn eigenheid heeft zich laten zien om nooit meer weg te gaan.

En steeds meer mensen leren anderen dit te leren

Alle Vakdocenten koesteren jouw verlangen om te willen samenvallen met wie jij bent.
We lopen het niet in de weg, je zult er ons nooit over horen praten maar leven het voor.

Met alle liefde!

“Wat als inspiratie je overvalt”

Schrijfster Renate Dorrestein wist dat ze er alleen maar klaar voor hoefde te zijn.
Klaar zijn voor als het verhaal haar zou vinden. En dan meteen aan het werk kunnen.

Wat wij veel horen is dat mensen soms de inspiratie niet hebben of kunnen vinden om te beginnen met schilderen. De start van een nieuw schilderij lijkt soms op het zoeken naar een heerlijk nieuwe roman nadat je de vorige, waar je helemaal in kon duiken, hebt dichtgeslagen.
Bestaat het lezersblock zoals een writersblock? Ik ben er van overtuigd.
En ook als schilder weet je, oooo, aan dit schilderij heb ik zo heerlijk gewerkt. Maar wat wordt mijn volgende onderwerp? Waar haal ik een idee vandaan?

Maar wellicht herken je ook het volgende:
Helemaal onverwacht kom je op een idee, word je wakker met een sterk droombeeld, vind een beeld jou! Je ziet iets in de gloed van de zomeravondzon, een alledaags voorwerp transformeert zich en gedraagt zich als een magneet. Je oog wordt er naar toe getrokken.

Deze steen en kleine glazen bol liggen al jaren in ons huis. Waar we ook naar toe verhuizen, ergens bij het uitpakken zijn ze er weer. We leggen ze achteloos tussen wat foto’s en kleine andere dingen.
Op een dag valt het zonlicht er op..opeens “zag” ik de schoonheid. De eenvoud. De tegenstelling tussen de twee, glas en steen. Materie en vorm.
Ik kon er direct mee aan de slag; verf, penselen, paneeltjes alles had ik in huis en: ik was er toe uitgerust dit te kunnen. Ik was getraind om vanaf de start tot het eind deze kleine schilderijtjes te voltooien.

Een hele periode kon ik uit de voeten met deze twee vertrouwde kleine voorwerpen. Ik bezielde hen, zij inspireerden mij. Vreugde!

Als inspiratie je overvalt…wees er klaar voor. Je hoeft echt geen volledig uitgerust atelier te hebben maar zorg dat je materialen op orde zijn, dat je getraind bent om een idee te transformeren tot een goede compositie en dat je, net als Renate Dorrestein, direct kunt beginnen.

Het verhaal heeft jou gevonden. Wees er klaar voor. Schilder het!